سفرنامه: کیش، ترکش خلیج فارس
Itinerary: Kish, Quiver of Persian Gulf
کیش که زمانی به خاطر فراوانی صید مرواریدهایش به مروارید خلیج فارس معروف بود، امروز در ذهن بیشتر مردم با عنوانهای دیگهای شناخته میشه: جزیرهای مدرن و به روز با مراکز خرید بزرگ و گوناگون و هتلهای شیک، دریا و ساحل مرجانی، سرگرمیهای آبی و آرامش زندگی شهریش.
نزدیکترین خشکی به این جزیره، کرانهی شبیکوه در فاصلهی ۱۲ کیلومتری، رشته کوههای کوتاهی هستند که چند روستا رو در خودشون جا دادند. کیش از زمان هخامنشیان بخشی از سرزمین ایران (سرزمین پارس – پرشیا) بوده. نیارخوس، دریاسالار یونانی در دورهی اسکندر، از کیش با عنوان آراراکتا، جزیرهای پر از باغها و نخلستانها یاد میکنه.
در دورههای بعدی (اشکانیان و ساسانیان) هم این جزیره بخشی از سرزمین ایران بوده، هرچند با تصرف ایران از سوی خلفای اسلامی، کیش هم به دست امویان افتاد. تا در سال ۲۴۹ هجری قمری، یک ایرانی اهل شهرری، شورش کرد و تمامی جزیرههای خلیج فارس، از جمله کیش و بحرین رو زیر تسلط خودش درآورد و پس از اون، کیش همواره زیر حکومت ایرانیها بود.
در دورهی سلجوقیان کیش بزرگترین مرکز داد و ستد و تجارت خلیج فارس شد. در آن دوران قیاصرهایها در این جزیره بر سر کار بودند که در آغاز فقیر بودند اما با دزدی دریایی اقتصاد حکومت خودشون رو قوی ساختند. نام قدیمی کیش که «قِیس» بوده هم، از نام جد بزرگ این گروه گرفته شده بود. حریره (شهر باستانی کیش) نام ملکهی این گروه بوده است.
از این جزیره، در رخدادهای گوناگونی در تاریخ نام برده شده: دستکم دو بار در آثار سعدی اومده و در نوشتههای مورخان هم ازش حرف زده شده. بارها مورد حملهی قومها و کشورهای دیگه قرار گرفته و برای مدتی هم در اشغال پرتقالیها بوده. کیش تنها جزیرهی خلیج فارس است که قناتهای آب شیرین داره. کیش تا حکومت دوم پهلوی مرکز صید و تجارت مروارید بود، هرچند کمکم ژاپن جای اون رو گرفت و امروزه صید مروارید در این جزیره ممنوع و محدود است.
در سال ۱۳۴۹ گروهی از کارشناسان ایرانی و آمریکایی کیش رو به عنوان مرکز تفریحی و توریستی پیشنهاد دادند و سپس محمدرضا شاه، دستور گسترش زیرساختهای این جزیره رو داد و تا پایان حکومت پهلوی این جزیره یکی از انتخابهای زمستانی او بود. کیش در ۱۳۷۲ نخستین منطقهی آزاد اقتصادی کشور شد و این، توسعهی جزیره رو سرعت بخشید.
کیش رو ترکش خلیج فارس خوندهاند، چون اگه از بلندیهای هرمز به آن نگاه شود، مانند ترکش به چشم میاد. هرچند روایت دیگهای میگه: در لهجهی بومیهای اینجا، کیش همان کانال عمیق خروج آب از قنات است.
منبع انرژی این جزیرهی ۲۵ هزار نفره، گاز است و حتا در زمستان هم، این جزیره برف به خودش نمیبینه.
پ.ن. در پستهای بعدی از «سَفین» بخش قدیمی و بومینشین جزیره میگم و زندگی روستایی اونها رو به تصویر میکشم، تصاویری متفاوت از کیش.